- Een verbond van linkse partijen lijkt de opvallende winnaar van de Franse verkiezingen te zijn, blijkt uit een voorlopige prognose.
- Het rechts-populistische Rassemblement National won de voorverkiezingen, maar lijkt bij de tweede ronde niet verder dan de derde plaats te komen.
- Geen van de partijen lijkt een absolute meerderheid te halen.
- Lees ook: Radicaal rechtse partij Rassemblement National weer in opspraak vanwege racisme
De linkse alliantie Nouveau Front Populaire – Nederlands: Nieuw Volksfront – lijkt de verrassende winnaar van de Franse parlementsverkiezingen te worden. Dat blijkt uit de eerste prognose, die direct verscheen na het sluiten van de stembussen.
Ensemble, de partijcoalitie van president Emmanuel Macron, wordt volgens de prognoses de tweede partij. De rechts-populistische partij Rassemblement National van Marine Le Pen, lang gezien als de gedoodverfde winnaar van deze verkiezingen, komt volgens de prognose als derde partij uit de bus rollen.
Volgens Le Pen is het tegenvallende resultaat “slechts een uitstel van de overwinning”. Dat zei ze tegen de televisiezender TF1. “Het tij komt. Het is deze keer niet hoog genoeg gestegen, maar het blijft stijgen”, zei Le Pen. Tegen de zender benadrukte ze ook dat de partij haar aantal parlementariërs heeft verdubbeld bij deze verkiezing, al is dat minder dan waar het RN op hoopte.
Geen van de partijen lijkt op een absolute meerderheid in het Franse Lagerhuis, de Nationale Vergadering, te kunnen rekenen. De Assemblée nationale telt in totaal 577 zetels. Dat betekent dat een partij minimaal 289 zetels moet halen voor een absolute meerderheid.
Het linkse verbond Nouveau Front Populaire haalt volgens de prognose 172 tot 192 zetels, gevolgd door Macrons Ensemble (150 tot 170 zetels). Het Rassemblement National van Marine le Pen lijkt 132 tot 152 zetels te halen, meldt het Franse dagblad Le Monde.
De tweede ronde van de Franse parlementsverkiezingen kende met 67 procent de hoogste opkomst sinds de parlementsverkiezingen van 1981. Die werden destijds gehouden een maand na de verkiezing van president François Mitterrand.
De huidige verkiezingen trokken veel stemmers nadat het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) van fractieleider Marine Le Pen, in 2022 nog kandidaat voor het presidentschap, een forse overwinning had geboekt in de eerste stemmingsronde.
Aansprekende personen, uiteenlopend van president Macron tot topvoetballer Kylian Mbappé, riepen vervolgens op om strategisch te stemmen, oftewel tegen RN.
Geen enkele blok krijgt meerderheid in Franse parlement
De afgelopen week deden de overige partijen er alles aan om de tweede ronde in zoveel mogelijk kiesdistricten te doen uitmonden in een tweestrijd tussen de RN-kandidaat en de best scorende andere kandidaat.
Vermoedelijke verkiezingswinnaar Nouveau Front Populaire, de linkse alliantie, werd pas afgelopen 10 juni opgericht. De oprichting van het verbond was een reactie op de winst van Rassemblement National bij de Europese verkiezingen, waarop Macron nieuwe parlementsverkiezingen uitschreef.
Nouveau Front Populaire bestaat uit onder meer de socialisten, communisten, de groene partij en de radicaal-linkse partij La France Insoumise (LFI) van politicus Jean-Luc Mélenchon. Met een voorspelde 68 tot 74 zetels lijkt Mélenchons LFI binnen het verbond de grootste partij te worden.
Links wil nieuwe regering vormen
Mélenchon noemt de voorlopige uitslag van de parlementsverkiezingen waarbij zijn coalitie de grootste werd, een enorme opluchting voor Frankrijk. "Het is een resultaat waarvan mensen dachten dat het onmogelijk was", zegt hij. Kiezers hebben volgens hem een worstcasescenario verworpen, het gevolg van een "prachtige mobilisatie".
Volgens Mélenchon is het nu aan president Macron om Nouveau Front Populaire te vragen een nieuwe regering te vormen.
De Franse premier Gabriel Attal heeft aangekondigd dat hij maandagochtend zijn ontslag indient bij Macron. Hij voegde eraan toe dat hij zijn functie zo lang als nodig is zal blijven uitoefenen.
Macron analyseert momenteel de laatste verkiezingsresultaten en wacht tot het volledige beeld in het parlement naar voren komt voordat hij de noodzakelijke beslissingen neemt, laat het Élysée weten in een verklaring. "De president zal de keuze van het Franse volk respecteren."
Mélenchon noemt de voorlopige uitslag een "nederlaag" voor Macron, ook al kreeg de coalitie van de president meer stemmen dan was voorspeld.
Ook de Franse Groenen willen regeren na de verrassende verkiezingsoverwinning van de nieuwe linkse alliantie. "We hebben gewonnen en nu gaan we regeren", zei de leider van de Groene Partij, Marine Tondelier.
"Vanavond heeft de sociale rechtvaardigheid gewonnen, vanavond heeft de ecologische rechtvaardigheid gewonnen en vanavond heeft het volk gewonnen en nu begint het nog maar net", zei Tondelier. "Er is enorm veel hoop gecreëerd door deze linkse coalitie."
Ook de leider van de Franse socialisten (Parti socialiste), Olivier Faure, vindt dat met dit resultaat het beleid van Macron niet mag worden voortgezet. De Parti socialiste maakt eveneens deel uit van de alliantie NFP.
De linkse overwinning in Frankrijk is tevens opvallend, omdat Europa politiek juist naar rechts lijkt op te schuiven. Tijdens de afgelopen verkiezingen voor het Europees Parlement wisten rechtspopulistische partijen bijvoorbeeld winst te boeken. Nederland kent sinds kort een regering met de radicaal-rechtse PVV als grootste partij.
Afgelopen week was in het Verenigd Koninkrijk dan weer ook sprake van een overwinning van links bij de parlementsverkiezingen. De centrumlinkse Labourpartij won er zelfs een absolute meerderheid in het Lagerhuis.